Każdego roku w dniu 1 marca uczniowie Zespołu szkół Mechanicznych w Łapach biorą udział w Marszu Pamięci Wyklętych organizowanym na cześć bohaterów polskiego podziemia zbrojnego działającego na naszych terenach po drugiej wojnie światowej. Ten marsz to żywa lekcja historii upamiętniająca postaci Kazimierza Kamieńskiego „Huzara”, Lucjana Niemyjskiegio „Krakusa” i ich towarzyszy, którzy oddali życie walcząc o wolną Polskę. Do ich grona należy także ppor. Tadeusz Narkiewicz „Ciemny”.
W tym roku zapraszamy wszystkich naszych uczniów oraz Państwa czytających ten post do Wirtualnego Marszu Pamięci, który odbywa się w przestrzeni Internetu. Taki czas- pandemia blokuje niektóre przedsięwzięcia- ale mamy nadzieję, że dzieląc się wiedzą o Wyklętych – podążamy do opisanych tu miejsc i zachowujemy Pamięć o Bohaterach.
Szlak marszu to miejsca związane z naszą bolesną powojenną historią : Kapica Św. Józefa – czyli parafialka, gdzie w 1953r. odbył się proces „Huzara’. Następny punkt to cmentarz w Łapach z symbolicznym grobem „Ciemnego” ufundowanym przez rodzinę oraz p. Edwarda Dziemianowicza „Czarnego”- żołnierzy AK. Dalszy ciąg marszu to obelisk przy ulicy Grzybowej upamiętniający „Krakusa” i jego tragiczną samobójczą śmierć w sierpniu 1952r.
Przechodząc ulicą Południową oddajemy hołd uczestnikom potyczki zbrojnej z siłami UB. Tu jeszcze stoi dom, który był miejscem walk. Na każdym etapie marszu jest czas, aby zapalić znicz, zostawić kwiaty i dowiedzieć się, kim byli ludzie, dla których bierzemy udział w marszu i dlaczego mamy obowiązek o Nich pamiętać.
Marsz Pamięci Wyklętych kończymy na terenie szkoły, gdzie jeszcze można przejrzeć materiały Instytutu Pamięci Narodowej i podzielić się wrażeniami…
Kazimierz Kamieński „Huzar”
Kpt. Kazimierz Kamieński „Gryf", „Huzar"- urodzony 8 I 1919 r. a więc wtedy, kiedy Polska odzyskiwała niepodległość we wsi Markowo Wólka gm. Piekuty pow. Wysokie Mazowieckie. W rodzinie przywiązywano wagę do patriotyzmu i wykształcenia Kazimierz ukończył Gimnazjum Handlowe w Wysokiem Mazowieckiem. Był jednym z pierwszych absolwentów tej szkoły. Maturę zdał w 1937r.
Jako prymus ukończył 10-miesięczną szkołę podchorążych rezerwy kawalerii, po czym skierowany został do Centrum Wyszkolenia Kawalerii w Grudziądzu. Szkolenie zakończył uzyskując stopień kaprala podchorążego kawalerii. Otrzymał przydział do 9 pułku strzelców konnych (Dywizjon Osowiec). W szeregach tej jednostki wziął udział w wojnie obronnej 1939 r. Dostał się do niewoli niemieckiej, z której zbiegł jeszcze w październiku 1939 r., i powrócił w rodzinne strony, na teren okupacji sowieckiej. W konspiracji pracował od pierwszych tygodni 1940 r.- początkowo w lokalnej organizacji Podlaski Batalion Śmierci (tzw. Legion Podlaski). Zaprzysiężony w ZWZ-AK od maja 1940 r.
Rodzina Kazimierza Kamieńskiego padła ofiarą sowieckich represji. Jego matka i siostra zostały wywiezione przez NKWD w głąb ZSRR podczas deportacji 1940 r. Kazimierz Kamieńska jako żołnierz Armii Krajowej uczestniczył w wielu akcjach zbrojnych, m.in. w akcji "Burza". Po zakończeniu wojny , nie mogąc się pogodzić z narzuconą Polsce władzą komunistyczną dalej prowadził działalność zbrojną. Dowodzony przez niego oddział wykonał kilkadziesiąt akcji przeciw UBP, KBW, NKWD i ich agenturze. Bezpieka bardzo długo ścigała "Huzara". Chciano go złapać żywcem, bo gdyby zginął w walce, zostałaby po nim legenda. Specjalna operacja UB trwała trzy lata.
Kapitan „Huzar” został aresztowany przez UB w Warszawie 23 października 1952 r. w wyniku prowokacji UB pod kryptonimem „Cezary”. Poddano go brutalnemu śledztwu. Proces wyjazdowy Wojskowego Sądu Rejonowego w Warszawie, którego ofiarą stał się „Huzar”, odbył się 24-26 marca 1953 roku w sali parafialnej przy ulicy Cmentarnej 12 (obecnie sala św. Józefa) w Łapach. Oskarżono go o najcięższe zbrodnie: zdradę kraju, współpracę z gestapo i kierowanie się najniższymi pobudkami. Po trzydniowym procesie sąd w składzie: ppłk. Mieczysław Widaj (przewodniczący), mjr Jan Płonka i por. Władysław Marszałek (oskarżał prokurator ppłk Henryk Ligęza) 26 marca wydał wyrok skazujący kpt. Kazimierza Kamieńskiego "Huzara" na trzynastokrotną karę śmierci, utratę praw publicznych i obywatelskich praw honorowych na zawsze oraz przepadek całego mienia na rzecz skarbu państwa. Wyroki kary śmierci otrzymali również jego podwładni: Mieczysław Grodzki "Żubryd", Wacław Zalewski "Zbyszek" i Tadeusz Kryński "Rokita". 11 października 1953 roku o godz. 13.30 w Więzieniu Karno-Śledczym przy ul. Kopernika wykonano wyrok śmierci na kpt. Kazimierzu Kamieńskim ps. „Huzar”. Jego ciało zostało pochowane najprawdopodobniej na terenie więzienia. W chwili śmierci miał zaledwie 34 lata. Od ukończenia 20 lat resztę swojego życia spędził walcząc o wolną Polskę.
W 2013 r. w 60 rocznicę procesu przy łapskiej parafialce ( obecni Kaplica Św. Józefa) została umieszczona tablica poświęcona pamięci Kazimierza Kamieńskiego i jego towarzyszy.
Wyklęty Lucjan Niemyjski „Krakus”
Obok Kazimierza Kamieńskiego „Huzara „ ważne miejsce w historii powojennej Łap i okolic zajmuje postać Lucjana Niemyskiego „Krakusa” W czasie II wojny światowej Lucjan Niemyjski był żołnierzem AK. Po wojnie ujawnił się przed organami bezpieczeństwa w ramach amnestii w 1947 roku, jednak służby te nie dotrzymały wobec niego gwarancji amnestyjnych. Został poddany represjom i aresztowany, jednak udało mu się zbiec z rąk UB . W kwietniu 1947 roku dołączył do Kazimierza Kamieńskiego „Huzara”, który odtwarzał po „amnestii” swój oddział. Niemyjski był jednym z pierwszych towarzyszy Kamieńskiego w jego oddziale.
Za ofiarną walkę i odwagę 1 września 1948 roku Lucjan Niemyjski został awansowany przez por. Władysława Łukasiuka „Młota” na stopień starszego sierżanta. Od drugiej połowy lipca 1950 roku, kiedy to siły „Huzara” zostały podzielone na cztery pododdziały liczące razem 20 żołnierzy- Lucjan Niemyjski „Krakus” był jednym dowódców . W skład jego oddziału wchodzili: Mieczysław Grodzki „Żubryd”, Tadeusz Żochowski „Marek”, Józef Gontarczuk „Korsarz”. Patrol ten działał na terenie powiatu wysokomazowieckiego a „Krakus” pełnił w nim funkcją zastępcy „Huzara”. 22 sierpnia 1952 roku grupa operacyjna UB osaczyła na melinie w gospodarstwie Kowalewiczów w Łapach-Witach (obecnie dzielnica Łap) st. sierż. Lucjana Niemyjskiego „Krakusa”. W trakcie wydarzeń „Krakus” odebrał sobie życie strzałem w usta, nie chcąc oddać się w ręce Ubeków. Okoliczna ludność była represjonowania w związku z faktem pomocy partyzantom.
Mieszkańcy Łap pamiętali i ofiarach UB . 11 sierpnia 2013 roku odsłonięto w Łapach obelisk upamiętniający st. sierż. Lucjana Niemyjskiego. Postanowieniem prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego z 9 listopada 2007 roku „za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej” Lucjan Niemyjski został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, a przekazanie orderu rodzinie odbyło się 11 listopada tego samego roku w czasie uroczystości z okazji Narodowego Święta Niepodległości.
Chwała i Cześć Bohaterom!