Naukowcy przekonują, że ponad 80% odczuwanego przez nas stresu nie ma nic wspólnego z rzeczywistymi faktami, a wynika z budowanych przez nas czarnych scenariuszy albo rozpamiętywania przykrych sytuacji, które już miały miejsce. Zamiast o nich zapomnieć, wciąż analizujemy sprawy, nakręcając spiralę. Dzieje się tak, ponieważ to nie sama sytuacja wywołuje stres. Jego przyczyną jest znaczenie, jakie my nadajemy tej sytuacji, jak o niej myślimy – pozytywnie czy negatywnie. Kiedy dotyka nas sytuacja trudna, w organizmie dochodzi do burzy hormonalnej. Wzrasta produkcja neuroprzekaźników przekazujących sygnały między komórkami nerwowymi. Reakcje ciała i psychiki są niekiedy bardzo gwałtowne.  Sytuacja krytyczna aż 30-krotnie podnosi we krwi poziom adrenaliny.

Stan gotowości organizmu, jeśli trwa krótko, nie czyni spustoszenia, pod warunkiem, że po stanie pobudzenia przychodzi odpoczynek, który pozwala zregenerować siły i wyrównać poziom poszczególnych hormonów. Taki rodzaj stresu jest twórczy – mobilizuje do działania, inspiruje, pomaga pokonywać trudności. Ale i on może wywołać niemiłe reakcje ze strony organizmu, np. rozdrażnienie, nerwowość. Gdy stres mija, znikają też dolegliwości. Kiedy działanie stresora się przedłuża, wchodzimy w fazę odporności.  Jeżeli w porę nie rozładujemy napięcia, nie zaakceptujemy zmiany, organizm przechodzi w fazę rozstrojenia, a stres prowadzi do  destrukcji. Ta utrudnia lub uniemożliwia realizację celów, sprawia, że czujemy się wobec sytuacji życiowych bezsilni oraz niszczy zdrowie.

Każdy człowiek przeżywa sytuacje trudne inaczej. Reakcja na stres jest zawsze indywidualna. Jedni się adaptują, inni poddają, są i tacy, którzy walczą. Osoby o pogodnym usposobieniu, przyjaźnie nastawione do świata, które nie martwią się na zapas, zwykle dobrze radzą sobie ze stresem.                                                                                     

Jak reagować na stresujące zdarzenia? Należy zaakceptować, że to, co nas spotyka – pomimo swojego ciężaru, komplikacji – ma sens. Trudną sytuację najlepiej „zauważyć” i w sposób świadomy uruchomić swoje zasoby zaradcze, stawić czoła wyzwaniu. Taka postawa pozwala pokonywać trudności. Zadania podzielić na etapy, nad którymi w danym momencie realnie możemy zapanować. Pracujemy metodą małych kroków, małe zwycięstwa pozwalają działać i zyskujemy świadomość kontroli nad swoim życiem, a to znacznie zmniejsza stres.

Ciężkie przeżycia zmieniają nasze widzenie świata.  W sytuacji trudnej wszystko staje się bardziej wyraźne, czasem dopiero wtedy dostrzegamy prawdziwy obraz naszego życia. Gdy spotyka nas jakieś nieszczęście, trudność oczekujemy, że wszyscy będą empatyczni, dobrzy, uczciwi, najlepiej, aby odgadywali nasze potrzeby.

Jak szybko i skutecznie redukować trudne emocje?

• Nie kumuluj w sobie złości. Wysiłek fizyczny pomaga pozbyć się nadmiaru  hormonów stresu z organizmu i jednocześnie podnosi poziom endorfin – związków wywołujących zadowolenie i spokój - regularnie ćwicz.
• Postaraj się żyć dniem dzisiejszym, nie martw się na przyszłość, nie twórz problemów, gdy się jeszcze nie pojawiły, a staraj się angażować w działania, które dają konkretny efekt.
• Głośne wyrażanie złości, żalu, nawet rozpaczy jest lepsze niż ukrywanie tych uczuć.
• Dobrym sposobem redukowania stresu są sposoby "psychologiczne": relaksacja i wizualizacja.
• Aby zmniejszyć napięcie warto ćwiczyć głębokie oddychanie, które uruchamia mięśnie brzucha. Wytrenowanej osobie wystarczą czasem 3-4 takie oddechy. To bardzo dobra metoda rozluźniania się. Kiedy jesteś bardzo zestresowany ciało wytwarza hormon stresu zwany kortyzolem. Kortyzol jest częścią naturalnej reakcji organizmu na mechanizm „walki lub ucieczki”, ale duże dawki hormonu mogą zwiększać ryzyko chorób serca. Regularne ćwiczenia pomagają „wypłukać” kortyzol.
• Warto znaleźć hobby i konsekwentnie je uprawiać. Jest to ważne, ponieważ hobby, które lubisz, pomoże oczyścić umysł i pozwoli mózgowi naładować się i ożywić.
• Osoby poddane długotrwałemu stresowi często mają za mało witaminy B6 oraz magnezu. W okresie wzmożonego napięcia warto uzupełniać te niedobory. Warto jeść produkty bogate w te związki, np. wątróbka, orzechy, ciemnozielone warzywa (np. szpinak), ziarna zbóż, kakao. Podobny efekt dają spacery, kontakt z przyrodą, jazda na rowerze, pływanie.

Lęk w sytuacji pandemii:

Ѻ   Zaakceptuj swój lęk.

Ѻ Brak możliwości prowadzenia wcześniejszego stylu życia i ograniczenie swobody przemieszczania się powoduje u wszystkich problematyczne emocje.

Ѻ Nuda, brak kontaktu z rówieśnikami, brak możliwości realizowania wcześniejszych zajęć, pasji powodują frustrację. Pamiętaj jednak, że inni domownicy mają podobne emocje, gdyż również nie są ich potrzeby zaspakajane, mają różne utrudnienia. Konieczne jest więc wzajemne zrozumienie.

Ѻ Skup się na „tu i teraz”, nie martw się o przyszłość.

Ѻ Zastąp dotychczasowe zainteresowania nowym, bądź starym, zarzuconym wcześniej, hobby.

Ѻ Sposób, w jaki reagujesz na te, trudne sytuacje sprawia, że dorastasz i uczysz się patrzeć na zdarzenia i sytuacje z innej perspektywy, zyskujesz mądrość i łatwiej wówczas o poczucie bycia szczęśliwym.

Zatem, jak pokonać lęk?

Ѻ  Przede wszystkim dać sobie więcej czasu. Trudne sytuacje też przeminą.

Ѻ Trzeba rozejrzeć się dookoła, może są inni słabsi, którzy potrzebują naszego wsparcia, bądź opieki.

Ѻ Staraj się myśleć pozytywnie - negatywne myślenie zawsze generuje strach i oczekuje się najgorszego, strach paraliżuje działanie.

Ѻ W czasach kryzysu zachowaj spokój i twórz nowe więzi. Trudne sytuacje zbliżają ludzi do siebie.

            Zachęcam do obejrzenia przygotowanych Wam filmików, które są uzupełnieniem treści zawartych w materiale. „Wspólnie zmierzymy się z kryzysem” – zapewniają autorzy utworów- „Wszystko będzie dobrze”, które mogą nieść pocieszenie w czasie pandemii koronawirusa. Do projektu przyłączyli się znani polscy artyści. Poznaj krótkie techniki, które pomagają w redukcji stresu; „uważność” i „stop – skup się na oddechu”, są one częścią terapii ACT (terapia akceptacji i zaangażowania).

https://www.youtube.com/watch?time_continue=32&v=uCA6dbG1K80&feature=emb_logo

                                                                       Przygotowała Grażyna Samson